Witamy, Gość
Nazwa użytkownika: Hasło: Zapamiętaj mnie

TEMAT:

Promenada do Goja 2017/06/25 02:56 #172754

  •  Avatar
  • Gość
  • Gość
Antoni Respondek

Chciałbym Panom zwrócić uwagę na kolejny fakt nazewniczy, dotyczący rozważanej lokalizacji terenu leśnego pod nazwą - Goj.
Pochodna od niej nazwa powstała i funkcjonuje do dnia dzisiejszego w postaci nazwy przystanku tramwajowego linii nr 7 przy zabudowaniach dawnej oczyszczalni ścieków - "Gojny".

rozklady.kzkgop.pl/index.php?co=rozklady...nu=trasy&nr_linii=T7

Podobnie jak inna nazwa związana z tym samym terenem i znajdującymi się na nim młynami, w postaci nazwy przystanku tramwajowego linii nr 9 od strony Szombierek - "Zamłynie".

www.tramwaje.wpk.katowice.pl/start-T09_20170320-1.html

Przypomnę także Panom, że na wysokości obecnego budynku Urzędu Pracy po przeciwnej stronie ulicy Łagiewnickiej stały kilka czy kilkanaście lat temu jeszcze zabudowania dawnej leśniczówki.
Do chwili obecnej rosną tam po nich stare drzewa owocowe, będące pozostałością roślinną dawnego gospodarstwa leśniczego czy gajowego, w miejscowym języku zwanego - "gojny".
Zapewne lokalizacji tej leśniczówki nie była przypadkowa?
Zauważymy, że w erze przedindustrialnej z tej strony miasta zaczynały się tereny leśne, wymagające starań i opieki nad nimi - "gojnego".
Według przekazu ustnego, to tu zaczynał się dawny kompleks leśny pod nazwą "Czorny Las", którego nazewniczą pamiątą i pozostałością jest jedna z dzielnic współczesnej Rudy Śląskiej pod nazwa Czarny Las, zaś inna nosi nazwę ... Nowy Bytom.
Nazwę, bezpośrednio związaną z naszym miastem, przypisaną terenowi leżącemu na skraju tego samego kompleksu leśnego, zwanego Czarnym Lasem, tyle że po drugiej jego stronie.
W jego środkowej, wykarczowanej u zarania okresu osadnictwa części powstała wieś, będąca częścią ówczesnych dóbr rycerskiech, o nazwie - Chropocōv. Na jego skraju zaś, od strony wschodniej, wieś służebna - Lagiewnick.
Pozdrawiam!

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada do Goja 2018/03/31 23:35 #178214

Życie Bytomskie, 1958, nr 17 (70)

Przechodząc ulicą dr Józefa Rostak
Dawniej nazywała się inaczej. Znaną była jako „Gojka”, gdyż kiedyś przed wiekami prowadziła spod murów do gaju na południe miasta, położonego na terenach dzisiejszej kopalni „Rozbark” — przy drodze do Łagiewnik. Stąd wzięła się dawna nazwa.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada do Goja 2018/04/04 01:05 #178243

wszystko fajnie, tylko że

przed wiekami prowadziła spod murów do gaju


promenada powstała w XIX w (jak wyżej napisano), wcześniej nie było tam drogi (nie ma jej na planach, a jej istnienie nie miało by celu). Sam zwyczaj wycieczek do Goju pochodzi z 1828 r. (Gramer, s. 315) akurat z czasów gdy mury likwidowano. Samej ulicy nie było - tzn. był tylko jej mały fragment przy obecnym targu. Dalej (przy obecnej ul. Wałowej) był już mur miejski i koniec mini uliczki. Dalej były wał ziemny, i dopiero od obecnej ul. Katowickiej rozpoczynała się polna droga.... ale na południe do Łagiewnik, nie w kierunku gaju-Goy.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2020/09/28 10:34 #193164

Co do Promenady na Goi
Z tym miejscem związana jest Legenda o klasztorze (źródło www.bytom.pl/zapadly-pod-ziemie-klasztor-na-goju)
Tak po głębszym zastanowieniu. Hmmm ... gdzie dokładnie mogło być te miejsce? Z opisów można się dowiedzieć, że na tyłach kościoła Św. Małgorzaty, ale to trochę ogólnikowo - jakaś mała podpowiedz ...


Warto przytoczyć w tym miejscu ową legendę w jej najbardziej prawdopodobnej treści, gdyż jak się wydaje, to pierwszy jej zapis w ślad za ustnym przekazem.Na stronie bytom.pl niestety są przekłamania co do źródła, więc i w dokładne tłumaczenie nie dowierzam.

Tak więc w 1903 roku A.Bartsch w Oberschlesien strona 846, pisał:

„Takie górnicze wierzenia odnajduję w przekształconej zgodnie z nabożnym duchem Górnoślązaków klechdzie, którą przekazał mi jeden z bytomskich uczniów. Zgodnie z nią za kościołem św. Małgorzaty, koło Bytomia w kierunku do doliny Goy, stał bogaty klasztor, który jednak zapadł się pod ziemię. W okresie dwunastu nocy (od 25.12. do 06.01) pojawia się i jednocześnie znika w nocy. Kiedyś pewien górnik, który wracał napity do domu, w jedną z takich nocy uderzył się o szczyt wieży kościelnej (akurat na tyle klasztor zdążył się wtedy wznieść); rozeźlony przeszkodą górnik zaczął szpetnie kląć i bluzgać, i raptem klasztor zapadł się z wszystkimi jego skarbami! Duchowni zarządzili wykopaliska, ale natrafili tylko na zniszczone chodniki (przejścia). W określonych porach słychać tam w okolicy dzwonienie pod ziemią.”
tłumaczenie: Jacek Maniecki

kliknij tutaj - link do oryginału 1903r.; str. 846
kliknij tutaj - link do kolejnego przekazu 1913r.; str. 364

A co do dyskusji dot. nazewnictwa, Bartsch użył określenia: "Goytale" - czyli "Goy'owa dolina", "dolina Goy"

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/12 20:31 #197458

Ostatnio w moje ręce trafiła mapa dotycząca kopalni Florentyna, na której pokazana jest także jej okolica. Pośród innych elementów topografii terenu pokazany jest na niej Młyn Goy w miejscu, gdzie Rów Łagiewnicki (ówcześnie zwany - Iserbach) wpada do Bytomki (Kaczawy).

Nie wiem niestety w jaki sposób mógłbym ją tutaj dołączyć.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/14 09:28 #197460

Wstaw link do skanu mapy w formie jak poniżej - w miejsce kropek wpisz adres:

(na początku wstaw nawias lewy kwadratowy: [ )url=https://..............................................................]kliknij tutaj - link do skanu mapy[/url(na końcu wstaw nawias prawy kwadratowy: ] )

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/15 10:26 #197464

Nawiązując do tego fragmentu Bytomia, czy jest jakiś szczególny powód tak starannego obsadzenia dzewami ścieżki będacej przedłużeniem w kierunku północnym ulicy Świętych Cyryla i Metodego? www.google.pl/maps/@50.3306276,18.9317231,145m/data=!3m1!1e3

Na sitplanie ta ścieżka jest już w 1901 roku i wychodzi na nasyp kolei prawego brzegu Odry (przystanek tam jakiś był?), kończy się, a następnie jest teren kopalni. Potem była tam przecież kolej wąskotorowa/piaskowa no i granica państwowa. A alejka jest obsadzona bardzo gęsto całkiem okazałymi drzewami (nie wiem, platany? Dawno już tam nie byłem, dawno miałem zapytać...) jakby tam właśnie jakąś promenadę spacerową poprowadzono.

Trochę mnie to dziwi - żyjesz pod koniec XIX wieku w Łagiewnikach, po mszy sobie idziesz na spacer z rodzinką żeby wyjść ładną alejką na tory? Na księżycowy krajobraz rozkopanego pola wydobywczego Kneflika? A za kilka lata na granicę DE/PL? Stąd pytanie ;)

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/15 14:05 #197465

Na mapach górniczych z 1899 roku ta ścieżka (zaznaczona jako droga) już jest i w prostej linii dochodzi do nasypu, jako naturalne przedłużenie ul. Cyryla i Metodego, która w tamtym czasie stanowiła centralną oś Łagiewnik Dolnych.
Na mapie z 1901 widać wyraźnie, że ścieżka przebiegała pod nasypem - było tam przejście - a następnie z drugiej strony nasypu ostro skręcała na wschód w stronę dzisiejszej ul. Chorzowskiej.
Na mapie z 1913 widać, że z drugiej strony nasypu, w stronę północną, poprzez ul. Cichą i Tuwima biegnie kolejna ścieżka, prawie wprost do bramy Kopalni Rozbark, założonej w 1870r., natomiast granicę postawiono dopiero w 1922r., więc niewykluczone, że przez wiele lat była to najkrótsza droga (prawdopodobnie piesza) dla górników do kopalni.
Obecnie przed nasypem od strony Łagiewnik, po lewej stronie ścieżki jest staw, który powstał w zapadlisku górniczym. Wtedy było tam płasko, były pola uprawne, łąki i niekoniecznie księżycowy krajobraz.
Jeżeli chodzi o ewentualny przystanek kolei wąskotorowej (co jest bardzo prawdopodobne) i czas powstania nasypu, te jedynym ekspertem w tym temacie jest #Senda.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/15 14:31 #197466

Ok dziękuję za wyjaśnienie.

Czyli najprawdopodobniej po prostu droga do kopalni dla pracowników z Łagiewnik, utworzona w śladzie dawnej drogi z Łagiewnik na pola uprawne, przecięta w penym momencie przez linie kolejową i rozwój kopalni.

Tak przy okazji - jest gdzieś jakaś mapa online dotycząca Bytomia i okolic, która by uwzględniała na bazie źródeł, wszystkie nazwy miejscowe i ich zasięg występowania w terenie? Czyli coś co by pokazywało na bazie GMaps albo innej popularnej mapy, jaki był zasięg Dolnych Łagiewnik albo Górnych, Knajfeldu, tudzież placu Pogody oryginalnego albo folwarku Stare Górecko (przejście graniczne) itp itd?

Ktoś się podjął może takiego karkołomnego zadania? Dawno temu była na forum udostępniona mapa dawnych szybów górniczych na terenie Bytomia. Chyba przedpała już.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/15 17:37 #197467

Sprawdź tutaj sitplan.um.bytom.pl/?profile=11819038 Po lewej o góry wybierz profil map archiwalnych.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Prōménada ku Goju (do Goja). 2023/03/15 21:54 #197468

Sitplan oczywiście znam ;) chodziło mi bardziej o jakąś kompilację tradycyjnych nazw miejscowych, przebiegu granic, różnorakich miejsc w Bytomiu, dawnych szybów itp itd na jednym wspólczesnym planie miasta chociażby w GMaps. Ale pewnie nikt się tego nie podjął jeszcze, bo by hulało już dawno na forum.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Moderatorzy: Ghost
Bytomski.pl - 2019 - Wszelkie Prawa Zastrzeżone