Witamy, Gość
Nazwa użytkownika: Hasło: Zapamiętaj mnie

TEMAT:

Promenada na Goi 2014/02/07 21:21 #140070

O Promenadzie na Goi jest kilka tekstów na rzeka.org – ale myślę, że moglibyśmy to uzupełnić.
Na początek kilka zdjęć.
Pozostałości początku Promenady, zdjęcie lotnicze z 1929 r.:

Początek promenady przy ul. Miarki [za: Jan Drabina, Maksymilian Fleischer, Stare fotografie Bytomia z lat 1865-1922]:

a to chyba przy wzgórzu Małgorzatki – widocznym po lewej stronie (?) [za: Jan Drabina, Maksymilian Fleischer, Stare fotografie Bytomia z lat 1865-1922]:


Widok na oczyszczalnie ścieków i kopalnie Szombierki, a na pierwszym planie Promenada i mostek nad Bytomką:
pocztówka jest dostępna pod adresami: 
www.beuthen.eu/industrie/1933.10.12.jpg
muzeumslaskie.pl/pl/work/mskh6133

Pocztówka za fotopolska (przed 1901 r.):

w tle widać młyn Piełki i wzgórze Małgorzatki.
A tu już widok na Młyn Goi:

w tle nasyp Kolei Prawego Brzegu Odry i kopalnia Florentyna. Promenada jest na prawym skraju fotki.
c.d.n.
Załączniki:

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/08 10:38 #140076

Dziękuję, zastanawiało mnie, gdzie ta promenada była. Spostrzegawczy jesteś, mnie to miejsce bardziej przypomina obejście do chléwika. Czy to nie są tylko jej ślady? Ulica Goy zapewne biegła kiedyś z rynku, stara więc jest, to jej kontynuacja powinna wieść ku Gojowi, a to wejście na promenadę trochę jednak z boku jest.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/08 11:07 #140077

Spostrzegawczy jesteś, mnie to miejsce bardziej przypomina obejście do chléwika. Czy to nie są tylko jej ślady?

tak - to tylko ślad (mniej więcej) gdzie biegła Promenada

za: bytomski.pl/forum-bytomia/historia-miast...olic?start=60#136043
Widać, że to promenada, choć nie jest podpisane, że chodzi o Goy Promenade.
A tutaj:

bardziej dokładny plan z tego samego okresu (ok. 1900 r.). Wcześniej (zanim nie znałem tej mapy od Ghosta) nie mogłem rozpoznać co jest Bytomką, a co drogą. Teraz wydaje się to jasne (Bytomkę zaznaczyłem na niebiesko,a promenada na zielono)
Załączniki:

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/09 06:51 #140101

A czy mógłbyś na jakiejś dzisiejszej mapie zaznaczyć pełny przebieg promenady? Najlepiej aż do granicy Bytomia ze Świętochłowicami.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/09 12:37 #140109

A czy mógłbyś na jakiejś dzisiejszej mapie zaznaczyć pełny przebieg promenady? Najlepiej aż do granicy Bytomia ze Świętochłowicami.

Jest już na: rzeka.org/2008/08/promenada-do-goja/ - ja ja tylko uzupełniam. No... może nie jest to dzisiejsza mapa, np. Bytomka płynie nieco inaczej - wtedy jeszcze meandrowała.
Na w/w podstronie i na podstronie: rzeka.org/2008/09/promenada-do-goju-pochodzenie-nazwy/ są także sugestie o początku Promenady przy skrzyżowaniu Rostka i Miarki - ja tylko potwierdzam te sugestie w oparciu o zdjęcie i plan miasta.

p.s.
Promenada widoczna jest jeszcze na palnie z 1975 r:
Załączniki:

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/09 22:12 #140138

Idąc dalej Promenada na Goi, tuż przed nasypem Kolei Prawego Brzegu Odry, dochodziło się do miejsca, gdzie stał pomnika Guttmanna. Zachowało się kilka jego zdjęć:

z Oberschlesien im bild z 1926 r, nr 18:

oraz z Oberschlesien im bild z 1926 r, nr 49:

z podpisem „Denkmal des Stadtv.-Vorst. Rechtsanwalt Guttmann. des Begründers der Goypromenade in dieser Promenade (jetzt nahe an der Grenze)” sugerującym, że pomnik był poświęcony założycielowi Promenady. Przemysław Nadolski w książce „Ze spiżu i granitu. Pomniki Bytomia” reprodukuje najlepsze dostępne zdjęcie pomnika:

i odczytuje podpis na tablicy: „Dem Andenken / des Herrn / Stadtverordnetenvorstehers / Rechtsanwalt / H... / Guttmann”. Pomnik upamiętniał Michaela Guttmanna (1817-1875) radcę miejskiego i przewodniczącego zarządu gminy synagogalnej. Pomnik się nie zachował (przynajmniej majerankowi nie udało się go na razie znaleźć) ale kirkucie wciąż stoi macewa – Michaela i jego drugiej żony Emilii. [/strike] (edycja: pomyłka)
Był on synem Abraham Guttmann z Łagiewnik (zm. 1836). W 1840 roku osiedlił się w Bytomiu; należała do niego kamienica przy Tarnowitzerstr. (dziś jest tam blok mieszkalny – Rynek 5) i młyn parowy. Niestety nie udało mi się jednoznacznie ustalić - który młyn – ale przypuszczam, że młyn Goiny – zanim przejął go Albert Schauder (zob. bytomski.pl/forum-bytomia/zielel-miejska...omka?start=75#139343 ). Michael był jednym z najzamożniejszych mieszkańców Bytomia (zob. bytomski.pl/forum-bytomia/historia-miast...omiu?start=15#139150 ). Mowa pogrzebowa po jego śmierci, przygotowana przez Ferdinanda Rosenthala została wydana drukiem ( books.google.pl/books/about/Trauer_Rede_...MwAACAAJ&redir_esc=y ) jest on także opisany jako jeden z trzech najbardziej zasłużonych dla gminy – w Historii Gminy Synagogalnej w Bytomiu (zob. www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=295&from=pubstats ).
* * *
Nasyp Kolei Prawego Brzegu Odry:


W miejscu gdzie jest literka "P" chyba znajdowało się zamurowane przejście, którym Promenada prowadziła pod nasypem.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/10 00:32 #140144

Marku, dlaczego temat ma tytuł "Promenada na Goi"?

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/10 09:01 #140152

Marku, dlaczego temat ma tytuł "Promenada na Goi"?

Po polsku chyba powinno być „Promenada do Gaju”, ale że nie chodzi tu o jakiś gaj tylko o ten właśnie „Goi” (nazwa własna) to powinno być „Promenada do Goju”. Taki polsko-śląski melanż wydal mi się trochę dziwny – więc dałem całą nazwę po śląsku: „Promenada na Goi”.
Z trzech (dopuszczalnych) wersji Goy / Goj / Goi – wybrałem Goi, bo... „tak mi to brzmiało”, ale podeprę się Gramerem ( books.google.de/books?hl=de&id=oWgRAAAAY...nippet&q=Goi&f=false ), który także pisze „Goi”, a dopiero później przyjęto zapis „Goy”. (ale pisanie „Wäldchen Goi” lub „Lasek Goi” dla mnie jest pleonazmem)

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/10 10:26 #140156

Hmmm. "Droga do Ostrołęki", "droga na Ostrołękę". Nie przyszłoby mi do głowy, że "na Goj" nie jest polską konstrukcją. Chyba tylko po to nie jest, żeby mogło być uznane za odrębne po śląsku.
Sam zapis "Goi" jest zapisem niemieckim tak jak "Rozbark" polskim. Dawniej, gdy języki słowiańskie nie były skodyfikowane pojawiało się "i" na końcu mianownika, głównie w tekstach łacińskich, ale teraz..., ja przynajmniej sobie nie przypominam, żebym w jakimkolwiek języku słowiańskim coś takiego widział. Co oczywiście wcale nie znaczy, że tego "i" nie dałoby się obronić.

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/14 23:13 #140372

ups...
zagalopowałem się z tym Michałem Guttmannem :blush:
Jednak H.... Guttmannowi był poświęcony pomnik nad Bytomką:

Załączniki:

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/19 20:14 #140551

… i jeszcze o pomniku Guttmanna.
Oferta wykonania pomnika, Louis Rosenthal, marzec 1897:

- wybrano wariant pierwszy.
Sygnaturę Rosenthala możemy zaleście na wielu nagrobkach (rożnych wyznań) w Bytomiu czy Gliwicach (gdzie miał filie). Wprawdzie szewc bez butów chodzi - ale Rosenthal ma bardzo piękny nagrobek na cmentarzu żydowskim.
A tutaj plan Promenady z 1902 roku:

Z zaznaczonym pomnikiem:


Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/19 21:27 #140554

No, w końcu coś się wyłoniło z mroków dziejów. Dzięki, Marku, za ciekawe info. Co to za teczka?

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/19 21:41 #140555

Co to za teczka?

12/645/3875
początkowa "12" - oznacza Archiwum Państwowe w Katowicach
i jest tam jeszcze parę ciekawostek :)
no, niestety wyłoniło się tylko na papierze :(

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/20 08:10 #140567

Marku, dodaj ten plan do domeny w normalnej rozdzielczości bo nic odczytać nie można.

Czy ta czerwona kropka to pomnik Guttmanna ? Jak go opisano na mapie? Ta niebieska linia oznaczająca Iserbach i kanał młyński ma chyba odrobinę inny przebieg niż na niemieckiej mapie ... ?

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Promenada na Goi 2014/02/20 10:01 #140574

Marku, dodaj ten plan do domeny w normalnej rozdzielczości bo nic odczytać nie można.

beuthen.eu/mapy/1902goypromenade.jpg (to są złożone fotki "z ręki")

Czy ta czerwona kropka to pomnik Guttmanna ? Jak go opisano na mapie?

Tak.
"Denkmal"

Ta niebieska linia oznaczająca Iserbach i kanał młyński ma chyba odrobinę inny przebieg niż na niemieckiej mapie ... ?

Tak.
p.s.
na planie Goÿ pisane jest przez "ÿ" - de.wikipedia.org/wiki/%C5%B8

Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się, aby dołączyć do konwersacji.

Moderatorzy: Ghost
Bytomski.pl - 2019 - Wszelkie Prawa Zastrzeżone