Modernistyczna nastawnia kolejowa w Bytomiu w całości wpisana do rejestru zabytków

Unikatowa nastawnia bramowa na terenie dworca kolejowego w Bytomiu została w całości wpisana do rejestru zabytków. Nie zostanie więc wyburzona, jak początkowo planowało PKP PLK. Nie zostanie także przeniesiona w inne miejsce jak proponowało w pewnym momencie miasto.

fot. UM Bytom / G. Goik
Nastawnia Bytom

Zakończyły się wielomiesięczne starania o zachowanie budynku modernistycznej bramowej nastawni kolejowej „Bt", znajdującej się na terenie stacji kolejowej w Bytomiu. I – co istotne – zakończyły się tak jak chcieli zabiegający o ochronę tego obiektu społecznicy. Wojewódzki Konserwator Zabytków podał, że 30 września budynek nastawni wraz ze znajdującymi się w niej „suwakowymi urządzeniami sterowania ruchem kolejowym” stanowiącymi jej wyposażenie wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Opcja pierwsza – wyburzenie, opcja druga - przenosiny

Przypomnijmy, że początkowo wybudowany połowie lat 30-tych XX stulecia obiekt miał zostać wyburzony w związku z prowadzoną przez PKP PLK modernizację linii kolejowej Chorzów Batory - Bytom - Nakło Śląskie. W ramach tej inwestycji przewidziane są roboty torowe na odcinku linii kolejowej przebiegającej przez Bytom, a także remont samej stacji Bytom (pracę obejmą ponadto stacje Bytom Karb i Bytom Północny). Wymieniona ma zostać sieć trakcyjna, przebudowane rozjazdy, wyremontowane i zbudowane na nowo wiadukty kolejowe, a także urządzenia sterowania ruchem. Zaplanowano zmianę układu torowego stacji w Bytomiu, modernizację peronów, remont wiaduktu w ciągu ul. Zabrzańskiej oraz remont hali nad peronami.

O wpisanie obiektu do wojewódzkiego rejestru zabytków wystąpili bytomscy społecznicy ze Stowarzyszenia „Miasto dla Mieszkańców” i Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”. Deklaracja pomocy padła również ze strony miasta, które gotowe było udostępnić grunt na przeniesienie zabytkowej nastawni (w tym scenariuszu miałaby ona zostać stanąć terenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych).

- Po to, aby obiekt ten mógł nie tylko przetrwać, ale by była możliwość jego zwiedzania – mówił kilka miesięcy temu wiceprezydent Bytomia Michał Bieda.

Konserwator zwraca uwagę na wartość historyczną, naukową i architektoniczną

Wówczas jeszcze do rejestru zabytków wpisana była tylko nadwieszona stalowa część budynku nastawni, stalowe filary oraz suwakowe urządzenia sterowania ruchem kolejowym, ale poza rejestrem znajdowała się wciąż murowana część budynku z parterem i klatką schodową. Z decyzją taką nie zgodziło się Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które ją uchyliło. W drugim podejściu Wojewódzki Konserwator Zabytków objął ochroną cały budynek nastawni wraz z jego murowaną częścią z klatką schodową i parterem.

Nastawnia bramowa na terenie dworca kolejowego w Bytomiu
Nastawnia bramowa na terenie dworca kolejowego w Bytomiu. Fot. UM Bytom / G. Goik

- Objęcie ochroną konserwatorską jedynie części obiektu budowlanego, tj. nadwieszonej konstrukcji stalowej wraz ze stalowymi filarami, byłoby niezasadne, gdyż jest ona powiązana ze strukturą murowaną w sposób zapewniający jej konstrukcyjną stabilność oraz przesądzający o jej charakterystycznej formie bramowej nastawni kolejowej. Cały obiekt powstał w tym samym czasie, jako spójne założenie, którego zachowanie w całości leży w interesie społecznym, jako zabytek architektury i budownictwa – czytamy w decyzji Konserwatora. Podkreślił on, że obiekt w całości posiada wartość historyczną, „ilustrując modernizację i rozbudowę stacji kolejowej w Bytomiu oraz jej historycznej rangi na terenie Górnego Śląska”, a także unikatową wartość architektoniczną i naukową, „gdyż w sposób autentyczny ilustruje myśl techniczną i projektową inżynierii kolejowej o nietypowych rozwiązaniach konstrukcyjnych oraz z zachowanym wyposażeniem technologicznym”.

- Wpisanie całego budynku nastawni bramowej „Bt” do rejestru zabytków, jak również decyzja PKP PLK o zaprojektowaniu układu torowego stacji w Bytomiu tak, aby zachować nastawnię w nienaruszonym stanie, oznacza, że ten historyczny obiekt nie tylko zostanie uratowany, ale pozostanie na swoim miejscu - mówi wiceprezydent Michał Bieda.

Wille na Knajfeldzie w Bytomiu 03

Może Cię zainteresować:

Knajfeld. Najpiękniejsza dzielnica willowa na Śląsku?

Autor: Tomasz Borówka

22/06/2022

Północne śródmieście Bytomia 47

Może Cię zainteresować:

Najpiękniejszy śródmiejski zakątek w Metropolii? Północne śródmieście Bytomia: tu się chodzi z podniesioną głową

Autor: Marcin Zasada

16/10/2022

Subskrybuj bytomski.pl

google news icon