Znikają ostatnie ślady Dąbrowy Miejskiej. Dawna plebania i dom katechetyczny kościoła św. Józefa Robotnika rozebrane

Takiej Dąbrowy Miejskiej już nie ma

W szczytowym momencie Dąbrowę Miejską zamieszkiwało ponad 4000 ludzi. Nic więc dziwnego, że w latach dwudziestych XX w. ze Świętej Trójcy wydzielono osobną parafię, której obszar objął te rejony. 16 października 1927 roku położono kamień węgielny pod budowę kościoła, a po roku już był gotowy na przyjęcie wiernych. Jego poświęcenie miało miejsce 21 października 1928 r.

Niestety tak, jak dzięki kopalniom dzielnica się rozrosła, tak przez górnictwo w zasadzie zniknęła z powierzchni ziemi. Z powodu eksploatacji złóż zalegających pod ziemią okolice ul. Strzelców Bytomskich uległy ogromnym deformacjom. W okresie PRL tutejsza ludność stopniowo była wysiedlana do nowych osiedli na Stroszku i Vitorze, a stare kamienice były sukcesywnie wyburzane. Pod koniec lat 80. liczba parafian skurczyła się już do 2400. W kolejnych dekadach ta liczba wciąż malała.

Mimo szkód górniczych i wyludniania się dzielnicy kościół świętego Józefa Robotnika trwał na swoim miejscu. By uchronić go przed zagładą w latach 1950 - 1969 przeprowadzono remont kapitalny, w ramach którego wzmocniono jego konstrukcję poprzez ankrowanie murów. To jednak na niewiele się zdało. Ściany świątyni ciągle pękały, a ich naprawa była iście syzyfową pracą, bo co rusz pojawiały się kolejne pęknięcia.

Kiedy po zaprzestaniu eksploatacji górniczej w tej okolicy grunt zaczął się uspokajać, to w sąsiedztwie kościoła radykalnie wzrastał ruch kołowy. Nie dość, że przy kościelnej wieży przebiegała krajowa Jedenastka, którą w tym wieku poszerzono do czterech pasów, to od południa wybudowano Obwodnicę Północną Aglomeracji Górnośląskiej, a od północy Autostradę A1. Drgania wywoływane przez tysiące pojazdów przejeżdżających każdego dnia dookoła św. Józefa na pewno nie pomagały naznaczonej przez szkody górnicze świątyni.

Pierwsza ekssekracja w diecezji

Zły stan techniczny kościoła i fakt, iż większość parafian mieszkała na oddalonym o ok. 2 kilometry osiedlu w końcu postanowiono wybudować nowy, bliżej wiernych. W 2009 roku przeprowadzono konkurs na projekt architektoniczny, a od 2012 r. rozpoczęto sprawowanie nabożeństw na terenie po dawnej kopalni Powstańców Śląskich. Ostatnia msza w Dąbrowie Miejskiej odbyła się 19 marca 2016 roku, natomiast kilka dni wcześniej biskup Jan Kopiec wydał dekret o ekssekracji kościoła, co było pierwszą taką decyzją w gliwickiej diecezji.

Budynek projektu Theodora Ehla nie był wpisany do rejestru zabytków, wobec czego Wojewódzki Konserwator Zabytków i Wydział Architektury Urzędu Miejskiego w Bytomiu wydały zgodę na jego rozbiórkę. Tę przeprowadzono jesienią 2016 roku.

Wkrótce kościelny teren przy ul. Strzelców Bytomskich został sprzedany. Nabyła go katowicka firma Opal Maksimum, która pomiędzy obwodnicą i autostradą posiada rozległe grunty o powierzchni ponad 18 hektarów. Chociaż kościoła już nie było, to prywatny właściciel przez długi czas nie ruszał pozostałych tam plebanii i domu katechetycznego. Pierwszy z budynków został wzniesiony wraz z kościołem ok. 1928 roku, natomiast drugi był stosunkowo młody, bo powstał w 1989 r., lecz architektonicznie nawiązywał do probostwa. Oba budynki starano się wynająć, lecz nie było na nich chętnych.

Plebania i dom katechetyczny podzieliły los kościoła

W zeszłym roku spółka Maksimum sp. z o.o. Holding S.K.A. wystąpiła z wnioskiem o pozwolenie na rozbiórkę pokościelnych zabudowań. Wraz z początkiem lipca przy pomocy ciężkiego sprzętu zrównano z ziemią oba obiekty. Obecnie trwają prace mające na celu uporządkowanie terenu. Czy w tym miejscu powstanie coś nowego? Zwróciliśmy się w tej sprawie do właściciela. Czekamy na odpowiedź.

Plebania kościoła św. Józefa Robotnika była jednym z ostatnich obiektów pamiętających dawną Dąbrowę Miejską, gdy dzielnica tętniła życiem. Dziś już niemal nikt tu nie mieszka. Za to dzięki bliskości głównych tras o znaczeniu krajowym, a nawet europejskim, przenosi się tu coraz więcej firm, by budować swoje nowe siedziby. Niewykluczone więc, że w miejscu dawnej świątyni duchowej za jakiś czas powstanie świątynia... biznesu.